Kazimeirz Dolny – Lubelskie Trasy

Małopolski Przełom Wisły to jedno z najpiękniejszych krajobrazowo miejsc w Polsce. Urodą zachwycają zwłaszcza wiślane brzegi między Annopolem a Solcem oraz pomiędzy Janowcem i Puławami, chociaż i pozostałym obszarom nic nie brakuje. Wisła nadal zachowała tu cechy rzeki dzikiej i nieujarzmionej, kapryśnie zmieniającej nurt i przebieg koryta, kształtującej co roku nowe, piaszczyste łachy i wyspy, które z czasem znikają.

Przełom ciągnie się wzdłuż zachodniej krawędzi Wyżyny Lubelskiej. I chociaż jest tu pięknie i tereny są atrakcyjne przyrodniczo, krajobrazowo i historycznie, a także bogate w wydarzenia i w bardzo cenne obiekty zabytkowe, to są one jeszcze zbyt mało wykorzystane dla celów turystyczno-wypoczynkowych. Raczej jednak należałoby powiedzieć, że ruch turystyczny jest rozłożony krańcowo nierównomiernie. Przed płd. skrajem przełomu ważne i odwiedzane centrum turystyczne stanowi Sandomierz i w pewnym stopniu Zawichost. W płn. części przełomu natomiast wyróżnia się przede wszystkim masowo uczęszczany Kazimierz Dolny, coraz bardziej doceniany Janowiec, leżący na przeciwległym brzegu rzeki oraz Puławy pełne zabytków z czasów Czartoryskich. Poza tymi miejscowościami nadwiślańskie strony nawiedzane są mało, chociaż tu i ówdzie powstały nad rzeką niewielkie ośrodki wypoczynkowe.

Kazimierz Dolny – centrum i nadwiślańskie spichlerze

Najważniejsze kazimierskie wąwozy

Kazimierz Dolny – renesansowe kamienice

Kazimierz Dolny – ruiny renesansowego zamku i baszta

Kazimierska fara – arcydzieło renesansu lubelskiego

Kazimierski kamieniołom przy Albrechtówce

Góra Trzech Krzyży w Kazimierzu Dolnym

Janowiec – miasteczko u podnóża zamku

Nadwiślański kamieniołom w Kaliszanach

Nasiłów – kamieniołom z widokiem na Wisłę

Bochotnica – ruiny zamku Esterki

Albrechtówka – wspaniały widok na Małopolski Przełom Wisły

W labiryncie wąwozów: Parchatka – Zbędowice

Józefów nad Wisłą – przysiąść z Chrystusem

Puławy Czartoryskich

Skarpa Dobrska – wąwozy i niezapomniane widoki

Powiśle – kraina sadów, chmielników i wielkiej wody

Ośmiornica rogowska

Piotrawin – gotycki kościół, prawda pomieszana z legendą

Męćmierz

Późnorenesansowa architektura z początku XVII w., łącząca gotyk, renesans i manieryzm – nazwana renesansem lubelskim – została wyodrębniona jako osobny styl w architekturze przez wybitnego polskiego filozofa i historyka sztuki prof. Władysława Tatarkiewicza.

Cechą charakterystyczną renesansu lubelskiego stała się geometryczna dekoracja wydobywająca i podkreślająca konstrukcję sklepienia. Jej źródeł należy poszukiwać we Włoszech. Stiukowe ozdoby powstawały tam ze sproszkowanego marmuru, wapna, gipsu, kleju i barwników. Muratorzy mieszali te składniki, rozrobione wkładali do gotowych form, a po stwardnieniu doklejali do muru świątyni. Taką kompozycją pokrywano najczęściej sklepienia nad nawą główną i w prezbiterium.

Zdobnictwo stiukowe przeniesiono do kościołów na Lubelszczyźnie, nadając mu specyficzne formy. Wybitnym przykładem renesansu lubelskiego stała się fara w Kazimierzu Dolnym i kościół Bernardynów w Lublinie oraz wiele mniejszych kościołów rozrzuconych w całym regionie. Styl rozprzestrzenił się też na terenie dzisiejszej Białorusi (Grodno), Ukrainy (Żółkiew) i Litwy (Wilno).

W stylu renesansu lubelskiego powstawały nie tylko ważne, spektakularne świątynie, ale także skromne gabarytowo jednonawowe kościoły z prezbiterium węższym od nawy, niekiedy z dwoma kaplicami po ich bokach, o ścianach zwykle podpartych przez skarpy i o stromych dachach, z wąskimi oknami. Elementy te wywodzą się z rodzimych tradycji gotyckich.

Najbardziej charakterystyczne cechy kościołów w stylu renesansu lubelskiego to: stiukowe dekoracje kolebkowych sklepień, a czasami również ścian, szczyt w kształcie trójkąta podzielony dodatkowo na mniejsze figury geometryczne, wysmukłość i lekkość bryły, zwykle bezwieżowa fasada, posadowienie na planie krzyża łacińskiego, prezbiterium węższe od nawy głównej, kaplice dobudowywane do głównej bryły, ozdobna, dobrze doświetlona kopuła, bogactwo detalu architektonicznego.

Top 10 – renesans lubelski:

Kazimierska fara – arcydzieło renesansu lubelskiego

Kazimierz Dolny – renesansowe kamienice

Kościół pw. św. Katarzyny i kościół pw. św. Michała w Szczebrzeszynie

Czemierniki – kościół parafialny

Radzyń Podlaski – barokowa rezydencja i renesansowy kościół

Kodeń – sanktuarium z renesansowym sklepieniem

Turobin – renesans w małym mieście

Kolegiata w Zamościu

Kościół pobernardyński w Lublinie

Kościół p.w. św. Ducha w Lublinie

Kościół pobrygidkowski w Lublinie

Kościół pw. św. Józefa Oblubieńca NMP w Lublinie

Uchanie

**************

Kościół pw. św. Mikołaja w Lublinie

Kościół pw. św. Wojciecha w Lublinie

Końskowola

Czerniejów

Rybitwy

Markuszów

Gołąb

Bełżyce

Kraśnik