Ośmiornica rogowska

Top 10 – wąwozy

Wieś Rogów położona jest w strefie krawędziowej Równiny Bełżyckiej, nakrytej w tym miejscu ok. 10-metrowym płaszczem lessu. Na wysokość ok. 200 m n.p.m., powstała tu uformowana przez erozję nadzwyczaj urozmaicona sieć długich i głębokich wąwozów oraz innych form, jak studnie, kotły, rozcięcia i obrywy o pionowych ścianach, typowe dla obszarów lessowych.

Wieś położona jest u źródeł rz. Jaworzanki, dopływu Chodelki. Jej okolica znajduje się w obrębie wkraczającego tu wąskim pasem Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Na mapie, czy tym bardziej z lotu ptaka, ten mocno porozcinany teren tworzy kształt pająka lub ośmiornicy, stąd jest nazywany ośmiornicą rogowską.

Głóg rosnący na nasłonecznionym zboczu wąwozu
Głóg rosnący na nasłonecznionym zboczu wąwozu

Wśród osypisk odsłaniają się miejscami opoki i marle z kredą piszącą. W samej dolinie rzeki natomiast, obok bogactwa skał naniesionych przez wodę, spotyka się gliny zwałowe charakterystyczne dla epoki lodowcowej. W strefie krawędziowej znajdują się liczne źródła Jaworzanki, żłobiące głębokie koryta, łączące się w niższych odcinkach. Ze spękanych skał kredowych wytryskuje nadzwyczaj czysta woda, zdaniem mieszkańców – o właściwościach leczniczych. Zespół źródeł występuje również w tzw. Makuchów Dole. Strefę źródeł w 1992 r. objęto ochroną.

Fragment tablicy informacyjnej prezentujący przebieg ścieżek spacerowych
Fragment tablicy informacyjnej prezentujący przebieg ścieżek spacerowych

Rogowskie wąwozy są znakomitym miejscem na długi spacer lub odcinek trasy rowerowej.  Wyznaczona została tu  ścieżka dydaktyczna, która rozpoczyna się i kończy przy budynku Szkoły Podstawowej. Oznakowana jest na czerwono, jest oznaczona w terenie piktogramami na drzewach. Ma 6 km długości. Przebiega przez najciekawsze przyrodniczo miejsca w okolicy. Na trasie poznajemy budowę geologiczną strefy krawędziowej Równiny Bełżyckiej i Kotliny Chodelskiej oraz odróżniamy różne stadia powstawania wąwozów. Ścieżka oznaczona zielono prowadzi przez Makuchów Dół.

Idąc przez wieś można zwrócić uwagę na skomplikowane często sposoby zabezpieczania przed dalszą, niszcząca erozją wąwozów we wsi, wjazdów do gospodarstw oraz zabudowań.

Warto dodać, że Rogów stanowi jeden z najstarszych i największych w okolicy ośrodków uprawy chmielu. Znaczną powierzchnię zajmują tu również sady owocowe.

Warto zobaczyć w okolicy:

  • W dolinie rz. Jaworzanki, niedaleko Rogowa położona jest wieś Polanówka. Przy szosie zwraca uwagę rotundowa kaplica, wzniesiona w l. 1743–1748 z fundacji Marcjanny Łabęckiej z Polanowskich. Rozbudowana w 1838 r. (dobudowa zakrystii i przedsionka), otrzymała szatę późnoklasycystyczną z efektownymi kolumnadami. Wnętrze jest na rzucie koła, natomiast część zewnętrzna na rzucie sześcioboku. Obecnie jest to kościół filialny parafii w Wilkowie.
Kaplica w Polanówce
Kaplica w Polanówce

Kaplica otoczona jest resztką dawnego parku. To pozostałość po istniejącym od XVI wieku dworze rodziny Polanowskich. W XIX wieku w Polanówce działał folwark, który w 1892 roku został połączony drewnianymi torami kolei wąskotorowej z nieistniejącą już cukrownią w Zagłobie. Tory te jednak szybko zlikwidowano ze względu na ich zły stan techniczny. Od 1900 roku wieś połączono metalowymi torami z cukrownią Opole. W latach 50. stacja Polanówka figurowała w rozkładzie jazdy pociągów osobowych. Ostatni pociąg przejechał tędy w 2003 r.