Najstarsze kościoły drewniane na Lubelszczyźnie odnotowane są w XIII w. w pięciu wsiach. Obecnie w regionie znajduje się ok. 100 obiektów tego typu. Ich dokładne policzenie jest utrudnione, ponieważ część budowli stanowią duże kaplice (np. w Nałęczowie), a inną grupę dawne cerkwie, które obecnie są świątyniami rzymskokatolickimi. W związku z tym powstaje problem, jak je zakwalifikować.
Niewielkie drewniane kościoły wznosili zazwyczaj wiejscy cieśle na planie prostokąta. Były to budowle jednoprzestrzenne, z wyraźnie oddzielonym prezbiterium od nawy lub dwudzielne, które składały się z prostokątnej lub kwadratowej nawy i dostawionego do niej węższego prezbiterium z ołtarzem.
Prezbiterium od nawy oddzielała balustrada, and którą pod sklepieniem umieszczano belka tęczowa. Miała ona znaczenie konstrukcyjne, natomiast wykorzystywano ją do umieszczenia krucyfiksu lub rzeźb o tematyce religijnej. W tzw. nastawie za ołtarzem głównym znajdowały się obrazy lub rzeźby nawiązujące do wezwania kościoła i patronów parafii.
Ściany i sufity kościołów pokrywano malunkami prostymi w formie i wyrazie, inspirowanymi malarstwem bardziej zaawansowanym artystycznie. Wystrój stanowiły m.in. chrzcielnica, ławki, organy, ambona, rzeźby.
Bryła kościoła pozbawiona była wieży. Dach nawy zwieńczano sygnaturką z niewielkim dzwonem. Obok stawiano drewnianą dzwonnicę o konstrukcji belkowej, którą szalowano.
Osobną, wyróżniającą się grupę stanowią drewniane kościoły, które wyszły spod ręki wybitnych architektów i mają wyraziste cechy stylowe.
Top 10 – kościoły drewniane:
Kaplica p.w. św. Boremeusza w Nałęczowie
Pilaszkowice – gra światła i cieni
Górecko Kościelne – wioska jak z bajki
Pratulin – Sanktuarium Błogosławionych Męczenników Podlaskich
Tomaszów Lubelski – wyjątkowy modrzewiowy kościół
Wojciechów
Borowica
Tarnogród
Borów
Hanna
Bukowina pow. biłgorajski
Rzeczyca Księża pow. janowski – kościół pw. Świętego Krzyża
Moniatycze
Żabianka