Określenie park w dzisiejszym tego słowa rozumieniu pojawiło się dopiero w XIX w. Wcześniej mówiono o ogrodach. Dzielono je na użytkowe oraz ozdobne (francuskie), a później jeszcze na naturalne (moda na nie przyszła z Anglii, a cechą charakterystyczną było upodobnienie terenu do naturalnego krajobrazu). Obecnie w literaturze często pojawia się także pojęcie założenia ogrodowego. Chodzi w nim o to, aby podkreślić jedność szeregu różnych elementów przestrzennych o różnych funkcjach, takich jak: aleja dojazdowa, klomb, szpaler, promenada, gaj, staw czy zwierzyniec.
Po II wojnie światowej liczba przemyślanych założeń ogrodowych w Polsce bardzo zmalała, a te, które przetrwały znacznie obniżyły swoją wartość. Przyczyniły się do tego zniszczenia wojenne, komunistyczny brak szacunku dla tradycji szlacheckiej i arystokratycznej, nienależyta bieżąca opieka, a wreszcie starzenie się drzewostanu i jego podupadanie. Niestety, ten stan bardzo często wciąż trwa. Na Lubelszczyźnie widać to nawet w przypadku tak wartościowych założeń, jak te w Puławach, Kocku czy Klemensowie.
Iwona Wildner-Nurek, architekt krajobrazu w Krajowym Ośrodku Badań i Dokumentacji Zabytków w pracy Z dziejów ewidencjonowania zabytkowych parków i ogrodów w Polsce podaje, że na Lubelszczyźnie są 753 parki, ogrody i inne formy projektowanej zieleni. W zestawieniu na blogu wskazuję 10 z nich. Dokonując wyboru kierowałem się stanem ich zachowania, rangą, wartością przyrodniczą oraz ogólną dostępnością.
I jeszcze jedna uwaga! Słowo parki przypisane jest także do określania różnych form ochrony przyrody i przestrzeni, takich jak parki narodowe, krajobrazowe czy kulturowe. W tym znaczeniu pojęcie to na blogu pojawia się w innych kategoriach.
Kock – kto był panem, a kto sługą
Lubartów – najpiękniesze starostwo w Polsce
Kozłówka – najlepiej zachowana rezydencja magnacka w Polsce
Klemensów – rezydencja z oskarowego filmu
Snopków
Wierzchowiska
Gardzienice
Kluczkowice
Ogród Saski w Lublinie
Ogród Botaniczny UMCS
Czesławice