Wapielnia – najwyższy szczyt Roztocza Środkowego

Top 10 – przyroda

Top 10 – wzniesienia

Wapielnię, najwyższy szczyt Roztocza Środkowego (386,2 m n.p.m.), można zdobyć wchodząc na nią z czterech stron świata. Zielony szlak turystyczny przebiega przez wzniesienie południkowo i łączy wsie Łasochy od poł. i Przejma od pn. Natomiast niebieski szlak, co prawda nie idealnie, ale biegnie równoleżnikowo – z Łuszczacza na zach. do Ulowa na wsch.  Ja proponuję zdobycie Wapielni bez znaków, ale prostą i malowniczą drogą z pięknym widokiem na szczyt.

Do podnóża szczytu doprowadzi nas piaszczysta droga wśród pól

Z Łuszczacza kierujemy się na wsch. polną, miejscami piaszczystą drogą. Rozpoczyna się ona w centrum miejscowości. Przy skrzyżowaniu można zaparkować samochód lub motocykl.

W polach stoją suszarnie tytoniu, który wciąż jest tu uprawiany, choć już nie na taką skalę, jak niegdyś.

Wapielnia jest przed nami dobrze widoczna. Znajdujemy się na poziomie ok. 300 m n.p.m., więc 80 m poniżej szczytu. Wzniesienie z tej pozycji wygląda wręcz monumentalnie. Jest zalesione i w krajobrazie wyraźnie odcina się od otaczających go pól uprawnych. Końcowe podejście na Wapielnię prowadzi przez las. Należy iść wyraźnie widoczną ścieżką, która pnie się pod górę. Nachylenie zbocza jest dość duże, robi się stromo. Zabłądzić nie sposób.

Jesteśmy u stóp Wapielni. Szczyt znajduje się po naszej prawej stronie
Szczyt Wapielni to grupa skałek porosłych drzewami i krzakami

W ostatnich latach Wapielnia nieco „urosła”, ponieważ jeszcze w l. 80 ub. wieku podawano, że ma 385 m n.p.m., a obecnie jest o 1,2 m wyższa. Jest to wzgórze ostańcowe, szczyt zbudowany jest z kamieni mioceńskich. Skały, uznane za pomnik przyrody, wychodzą tu na powierzchnię.  Niegdyś były używane do wypalania wapna, ale eksploatacja kamienia nie była intensywna. Miejsce jest malownicze i ma charakter uroczyska. Porasta je dzika leszczyna oraz inne rośliny wapieniolubne. Niestety, przesłaniają one widok na okolicę.

Powrót proponuję nieco dłuższą drogą, niebieskim szlakiem turystycznym. Z Wapielni schodzimy w kier płn.  Znakom niebieskim towarzyszą zielone (jest to szlak prowadzący do wsi Przejma i Zielone). Wędrując przez las docieramy do skrzyżowania dróg, przy którym szlak niebieski odbiega w lewo, w kier. zach. Dojdziemy nim do skraj wsi Łuszczacz, przy skrzyżowaniu lokalnych dróg. Do miejsca, w którym rozpoczęliśmy wycieczkę dotrzemy główną droga idąc na poł. wśród zabudowy wsi.

Warto zobaczyć w okolicy:

Hucisko – ślady po dawnej hucie szkła

Kamień – diabelska sprawka na roztoczańskim wzgórzu

Malownicza wioska Szur

 

Kamień – diabelska sprawka na roztoczańskim wzgórzu

Top 10 – przyroda

Wzgórze Kamień wynosi się kilkadziesiąt metrów ponad poziom okolicznych pól uprawnych w okolicy wsi Stanisławów na Roztoczu. Jest to pomnik przyrody nieożywionej chroniący grupę wapiennych bloków skalnych położonych 348 m n.p.m. Są to jedyne w Polsce formacje skałkowe powstałe w utworach mioceńskich.

Najwyższa formacja skalna

Na szczyt wzniesienia prowadzi ze Stanisławowa ścieżka krajoznawcza. Odnajdziemy ją w okolicy charakterystycznego skrzyżowania ze starą kapliczką przydrożną. Znajduje się tam też tablica kierunkowa pokazująca, że do celu mamy 1000 metrów.

Na wzgórze wchodzimy wyraźnie widoczną ścieżką. Kamienne formacje mają do 5 m wysokości i robią duże wrażenie. W jednej ze skał znajduje się tunel o długości 2,5 m. Powstał on w wyniku przemieszczenia się wapiennej płyty.

Do 1935 r. wzgórze porastał bór bukowo-jodłowy wycinany przez Ordynację Zamojską na sprzedaż. Wtedy też próbowano wydobywać kamień, ale zaprzestano tego, gdy okazało się, że nie nadaje się on ani do celów budowlanych ani do wypalania wapna. W czasie II wojny światowej okupant wysadzał wzniesienie dynamitem poszukując kamienia do budowy dróg – również bez efektu. Wtedy też znacznie zmieniło się położenie skał.

Po latach od II wojny światowej drzewa otoczyły formacje skale i przesłoniły widok, który niegdyś roztaczał się ze wzgórza

Wzgórze Kamień lokalnie zwane jest Piekiełkiem – nazwa taka występuje też na niektórych mapach. Nazwa związana jest z legendą. Mówi ona o diable, który założył się z miejscowym chłopem, że w ciągu jednej nocy wybuduje na wzgórzu piekło. Przedmiotem zakładu była oczywiście chłopska dusza. Gdy diabeł niósł już ostatni głaz, zapiał kur i oznajmił świt. Wtedy diabeł rzucił ostatni kamień tak mocno, że zasypały się wrota do piekła.

Warto zobaczyć w okolicy:

Józefów – na skraju Roztocza i Puszczy Solskiej

Józefów – największy roztoczański kamieniołom

Józefów na Roztoczu – tajemnica gęby Stalina

Czartowe Pole – wbrew nazwie to głęboka dolina rzeki

Nowiny – roztoczański kamieniołom przy Krzyżowej Górze

Kamień – diabelska sprawka na roztoczańskim wzgórzu

Hucisko – ślady po dawnej hucie szkła

Górecko Kościelne – wioska jak z bajki

Szypoty na rzece Sopot w Nowinach

Top 10 – punkty widokowe

Ukształtowanie powierzchni Lubelszczyzny sprzyja pięknym widokom. Mają one różny charakter. Na Roztoczu, gdzie rozległe panoramy towarzyszą nam w zasadzie w każdym miejscu. Drugim rejonem wartym specjalnego wyróżnienia jest Małopolski Przełom Wisły, szczególnie pomiędzy Józefowem a Bochotnicą.

Tam właśnie znajduje się punkt widokowy, który uważam za najatrakcyjniejszy w regionie. Mam na myśli wzgórze Albrechtówka nieopodal Kazimierza Dolnego. Można w nie przychodzić po wielokroć, o różnych porach dnia i roku – panorama zawsze nas zauroczy. Widziałem tam Wisłę skutą lodem, parującą po burzy, rozgrzaną letnim słońcem, zasnutą deszczem…

Wspaniałe widoki oferuje także Wyżyna Lubelska oraz Wyżyna Wołyńska. Inaczej jest na Nizinie Południowopodlaskiej i Polesiu, gdzie dominują płaskie tereny. Ogarnąć wzrokiem można tylko ze specjalnie postawionych wież turystycznych, których dzięki unijnym projektom wspierającym rozwój turystyki systematycznie przybywa.

W kategorii punkty widokowe wskazuję tylko miejsca najbardziej spektakularne, bo wszystkich nie sposób tu opisać. Gwarantuję, że podczas wędrówki po Lubelszczyźnie spotkacie ich bardzo dużo.

Top 10 – punkty widokowe:

Albrechtówka – wspaniały widok na Małopolski Przełom Wisły

Krasnobród – wieża widokowa w kamieniołomie

Góra Trzech Krzyży w Kazimierzu Dolnym

Skarpa Dobrska – wąwozy i niezapomniane widok

Nadwiślański kamieniołom w Kaliszanach

Janowiec – widok z zamkowej skarpy

Bukowa Góra – spotkanie z nieskażoną przyrodą Roztocza

Kazimierski kamieniołom przy Albrechtówce

Bagno Bubnów i Bagno Staw

Wał Huty Różanieckiej

Józefów na Roztoczu

Wieża Trynitarska w Lublinie

Hosznia Ordynacka