Wał Huty Różanieckiej – rozległy widok na Puszczę Solską

Top 10 – punkty widokowe

Przy drodze z Suśca na Roztoczu do Żukowa 305 m n.p.m. wznosi się Wał Huty Różanieckiej. Wjechanie na niego rowerem to nie lada wyczyn – coś na kształt górskiej premii w wyścigu kolarskim. Znajdujemy się na granicy województw lubelskiego i podkarpackiego. Wysiłek rekompensuje nam widok ze szczytu – w kier. płd. widzimy aż po horyzont korony drzew Puszczy Solskiej, a na pn. wzniesienia Roztocza z rozpoznawalną w oddali Wapielnią.

Wał znajduje się zaledwie 1 km od znanego rezerwatu Nad Tanwią. Po drodze na szczyt wyniesienia mijamy odtworzony punkt przejścia granicznego. Przypomina on, że niegdyś Tanew była granicą między zaborem austriackim i rosyjskim. Lokalna historia mówi, że w 1901 r. przekradał się tu przez nią marszałek Józef Piłsudski.

Pomnik II wojny światowej

Na szczycie wyniesienia, w cieniu niewielkiej kępy drzew, ustawiony został głaz upamiętniający żołnierzy września 1939 r. oraz mieszkańców Huty Różanieckiej zamordowanych w czerwcu 1943 r. w czasie pacyfikacji wsi.

Na szczycie rozległego wyniesienia znajduje się punkt triangulacyjny oraz metalowa wieża nadajnikowa. Aż żal, że dotąd nie postawiono tu wieży widokowej, której wierzchołek znajdowałby się kilkanaście metrów ponad poziomem gruntu.

Widok na zach. ukazuje połączony kompleks Puszczy Solskiej i Lasów Janowskich

Widok z Wału Huty Różanieckiej uchodzi za najrozleglejszy na obszarze Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. Niewiele osób wie, że Puszcza Solska, Lasy Janowskie i Lipskie są jednym z największych kompleksów leśnych w Polsce i w Europie.

Widok w stronę Roztocza jest nieco przysłonięty drzewami, ale są miejsca, w których się odsłania

Na pn. stoku wzniesienia położona jest mała wieś niegdyś zwana Rebizanty (nazwa powtarza się w nazwiskach mieszkańców). Obecnie stanowi ona część wsi Huta Szumy, której mieszkańcy w okresie zaborów żyli z przemytu przez granicę pomiędzy Galicją i Kongresówką. Zabudowania Rebizantów położone są malowniczo w pobliżu rezerwatu Nad Tanwią.

Hutę Różaniecką dostrzegamy od strony płn. stoku. To już woj. podkarpackie. Pomiędzy zabudowaniami wsi a szczytem wzniesienia, po obydwu stronach drogi odnaleźć można wyrobiska kamienia wapiennego, które uwidaczniają utwory mioceńskie. Najciekawsze z nich znajdują się w okolicy ruin murowanej cerkwi, przy której zobaczyć też można niewielki cmentarz z tzw. krzyżami z ośrodka kamieniarskiego w Bruśnie na Roztoczu Płd.

Skały, które widzimy powstały w płytkim i ciepłym morzu ok. 16 mln lat temu. Dosyć łatwo odnaleźć tam można np. odciski i muszle małży (osobom zainteresowanym fachową wiedzą na ten temat polecam stronę: Dno morza mioceńskiego – Huta Różaniecka).

Top 10 – rezerwaty i ścieżki przyrodnicze

Rezerwat Nad Tanwią – szumiąca rzeka

Czartowe Pole – wbrew nazwie to głęboka dolina rzeki

Skarpa Dobrska – wąwozy i niezapomniane widoki

Bukowa Góra – spotkanie z nieskażoną przyrodą Roztocza

Krasnobród – rezerwat i kaplica św. Rocha

Głęboka Dolina – dzika i nieznana debra

Szwajcaria Podlaska – piękne zakole Bugu

Imielty Ług – dziki staw otoczony bagnami

Lipniak – ścieżka Obóz powstańczy

Kruczek – uroczysko pełne ludzi

Źródła Tanwi – nad Kobylim Jeziorem

Jezioro Obradowskie – kładką przez torfowisko

Bobrówka – dzika rzeka i staw Młyński Gościniec

Rezerwat Szklarnia – zob. Szklarnia – mała wioska, suka i koniki biłgorajskie

Rezerwat Królewska Droga

Rezerwat znajduje się w północnej części Lasów Parczewskich. Jego powierzchnia to niespełna 39 ha. Utworzony został w w 1967 r., ma charakter leśny. Południową granicę rezerwatu, którą można przejść lub przejechać rowerem stanowi gruntowa droga będąca dawnym trakt o zwyczajowej nazwie „Droga Królowa” lub „Królowa Droga”. Była to jedna z odnóg traktu łączącego Kraków z Wilnem o okresie jagiellońskim.

Ochroną objęty jest naturalny las dębowy z domieszką sosny. W rezerwacie zobaczyć można wiele pomnikowych okazów dębu szypułkowego oraz wiele gatunków roślin rzadkich i chronionych m.in.: wawrzynek wilczełyko, orlik pospolity, naparstnica zwyczajna oraz lilia złotogłów.

Niestety, tuż przy granicy rezerwatu leśnicy w ostatnich latach prowadzili wyrąb drzew i miejsca te mocno kontrastują z obszarem chronionym.

Trudno polecić ten rezerwat do odwiedzenia w ramach osobnej wycieczki, ale może być on ciekawym uzupełnieniem większej trasy po Lasach Parczewskich, rowerowej lub samochodowej.

Rezerwat Lasy Parczewskie

Rezerwat Lasy Parczewskie znajduje się przy szlaku rowerowym, który rozgałęzia się całej okolicy i pozwala tworzyć własne wycieczki. Okoliczne tereny są płaskie, leśne drogi asfaltowe i utwardzone są w znacznej części zamknięte dla ruchu samochodowego. Najkrótsze dotarcie pieszo do rezerwatu jest możliwe np. od strony wsi Ochoża za znakami zielonego i czerwonego szlaku. Tworzą one pętlę o długości ok. 10 km. Ochoża to mała wieś z kilkoma blokami mieszkalnymi i dużym gospodarstwem wyspecjalizowanym w uprawie borówki amerykańskiej. Wyznaczono w niej dwa parkingi samochodowe, jest tez duża wiata z miejscami do wypoczynku i posiłku.

Zaznaczam jednak, że w czasie wycieczki przyjemności trzeba szukać w samym przejściu lub jeździe na rowerze, ponieważ sam rezerwat Lasy Parczewskie jest niedostępny. Poruszać się możemy obrzeżami i tylko w jednym miejscu szlak zielony przekracza jego granicę. Doprowadza do pomników partyzantów polskich i radzieckich oraz dwóch ziemianek, które odtworzono na wzór wojennych żołnierskich  kryjówek. Obecnie są one zniszczone i w części zawalone. Na trasie napotkamy także pomnik oraz trzy tablice z kroniką okolicznych wydarzeń z czasów II wojny światowej.

W okresie II wojny światowej Lasy Parczewskie stanowiły duża bazę oddziałów partyzanckich, a także miejsce schronienia okolicznych mieszkańców. Działała tu i walczyła Armia Krajowa, Bataliony Chłopskie, Gwardia i Armia Ludowa oraz oddziały radzieckie. Hitelrowcy kilkukrotnie przeprowadzali akcje przeciwpartyzanckie. Największa, pod nazwą Cyklon, została przeprowadzona w połowie 1944 r. Okoliczne wsie były w odwecie pacyfikowane, a ich mieszkańcy wysiedlani i mordowani. W dniach 18-21 lipca 1944 r. w okolicy trwały zacięte, zakończone sukcesem walki z hitlerowcami. Partyzantów wsparła wtedy Armia Czerwona.

Górecko Kościelne – Szum

Piekiełko – Tomaszów Lubelski