Top 10 – grodziska
W odległości ok. 1,7 km od pozostałości potężnego grodu w Chodliku nad rzeką Chodelką znajdują się ślady kolejnego grodziska. Funkcjonowało ono pod koniec IX i w X w., czyli w okresie schyłku okresu plemiennego i na początku kształtowania się państwa Piastów. Otoczone było podwójną fosą i systemem umocnień wykonanym z bali. W jego najbliższym otoczeniu znajdowały się dwie osady mieszkalne. Atrakcją jest to, że dawne założenie zostało w części odtworzone.
Gród ma współczesną nazwę Żmijowiska, od sąsiadującej z nim wsi . Jest ona o tyle myląca, że faktyczny, bezpieczny dojazd do grodu prowadzi od wsi Kosiorów. Spod grodu w Chodliku do Żmijowisk można natomiast dojechać gruntową drogą, ale jest ona przejezdna tylko dla samochodów terenowych. Lepiej tę trasę, o długości niespełna 2 km, pokonać rowerem lub przejść pieszo. Skrajem malowniczych łąk poprowadzi nas wtedy szlak znakowany niebieskim kolorem.
Obecnie teren znajduje się pod opieką Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym. Prowadzone są tam systematyczne prace archeologiczne. Zrekonstruowana część umocnień oraz chaty-półziemianki pozwalają zwiedzającym zobaczyć, jak wyglądało życie codzienne przed ponad tysiącem lat. Badacze mogą w ten sposób rekonstruować dawne budowle i przedmioty codziennego użytku oraz odtwarzać techniki rolnicze i rzemieślnicze.
Na stronie internetowej Muzeum Nadwiślańskiego napisano m.in.: „Odbędziesz tu wędrówkę w czasie, wkraczając do częściowo zrekonstruowanego wczesnośredniowiecznego świata. Niewielki gród obronny i towarzyszące mu osady zamieszkiwali wówczas Słowianie. Dziś zastaniesz tu odtworzone fragmenty umocnień grodu, który wzniesiono ok. 888 roku oraz mały archeologiczny skansen z typowymi dla wczesnego średniowiecza budowlami. To otwarte muzeum tematyczne, wkomponowane w krajobraz Kotliny Chodelskiej, dostępne jest nieodpłatnie do samodzielnego zwiedzania o każdej porze dnia, przez cały rok”.
(za: https://mnkd.pl/przewodnik/#introduction)
Miejsce pod gród zostało wybrane, ponieważ z dwóch stron oblewają je rzeki Chodelka i Janówka. Dzisiaj bardziej przypominają rowy melioracyjne, ale wieki temu były o wiele groźniejsze, a teren wokół nich był podmokły.
Na zdjęciu obok dobrze widać z góry obszar całego założenia osadniczego. Nie było ono duże, miało niespełna 3 ha. Część obronna miała kształt okręgu. Otoczona była wałem z ziemi i drewnianych bali oraz podwójną fosą. Wejście prowadziło przez umocnioną bramę, która została częściowo odtworzona. W najbliższym otoczeniu znajdowały się dwie małe osady mieszkalne. Jedna z nich, częściowo zrekonstruowana, obejmuje obecnie trzy chaty, tzw. trzebiszcze, czyli miejsce kultu bogów i oddawania czci przodkom oraz mały ogródek. Znajduje się tam także wiata wypoczynkowa dla turystów.
Grodzisko jest warte odwiedzenia samo w sobie. Należy jednak podkreślić, że w jego bliskim otoczeniu znajdują się jeszcze dwa ciekawe miejsca po innych grodach. Wspomniałem na początku o Chodliku, kolejne to Podgórz na Skarpie Dobrskiej, ze wspaniałym widokiem na Wisłę.
Warto zobaczyć w okolicy: